Sư Trạch (19xx -1936)
Nhà tu, giỏi võ, cận vệ của Nguyễn Thái Học.
Năm 1936: Tự sát trong trại giam nhà lao An Nam ở Guyane thuộc Pháp.
Sau khi cuộc Tổng Khởi Nghĩa Yên Bái (1930) thất bại, 525 đảng viên Việt Nam Quốc Dân đảng bị bắt và bị đày biệt xứ sang Guyane thuộc Pháp. Họ bị giam tại một trong những nhà lao ở Cayenne, gọi là nhà lao An Nam.
Sư Trạch giục :
– Các anh chạy trước, để tôi chặn chúng nó !
Sư Trạch vừa dứt câu thì mấy phát súng nổ vang, đạn bay vèo tới. Cả Nguyễn Thái Học và Sư Trạch đều bị thương, đạn ghim vào bắp chân, ngã quị xuống. Bọn tuần phu xông lại, năm đứa vây quanh. Hai mũi súng dí xuống.
Phần vì bị thương, phần quá mệt mỏi, Nguyễn Thái Học không còn nghĩ đến chuyện chống cự nữa. Ông chỉ nói nhanh với ba đồng chí cùng đi với ông là Diên, Kính và Tuyên :
– Ba anh chưa bị thương, liệu tìm cách thoát thân đi !
Rồi ông buông xuôi, quăng súng !
Anh hùng mạt lộ ! Lũ tuần phu xông vào bắt trói. Khi biết đó là Nguyễn Thái Học, một trong năm gã tuần phu hốt hoảng kêu lên :
– Thôi chết rồi ! Tôi bắt nhầm người rồi ! Làm thế nào bây giờ !
Tất cả đều đã muộn. Vì gã thực dân Clébert, chủ ấp , ngay từ khi nghe tiếng tri hô, tiếng súng nổ, đã nai nịt chạy ra và đang tiến đến bên cạnh Nguyễn Thái Học. Gã trố mắt kinh ngạc một cách hớn hở, ra lệnh trói Nguyễn Thái Học và Sư Trạch thật kỹ rồi bỏ vào thúng, sai tuần phu khiêng lên đồn Chi Ngãi. Đích thân Clébert cầm súng áp giải phía sau !
Clébert không thể ngờ được rằng cái người từng làm rúng động chính quyền bảo hộ trên toàn cõi Bắc Kỳ hơn 2 năm nay, giờ này lại nằm trong tay hắn ! Đúng là hoạnh tài bất ngờ, tin vui bất chợt, làm hắn chỉ chú tâm đến Nguyễn Thái Học vừa bị hắn trói thật chặt, đặt trong thúng mây, khiêng nộp đồn lính .
Nhờ vậy, ba đồng chí cùng đi với Nguyễn Thái Học là Ký Diến, Chánh Kính và Chánh Tuyên lợi dụng lúc bọn tuần phu sơ hở, đã nhớ lời dặn của Nguyễn Thái Học, bỏ chạy lao vào rừng Kiếp Bạc.
Clébert bắn theo mấy phát nhưng không trúng. Hắn cũng chẳng bận tâm sai thủ hạ đuổi theo, vì cái người tù nhân vĩ đại là Nguyễn Thái Học đang nằm trong tay hắn mới thật là quan trọng, không thể để lọt lưới một lần nữa .
Ba đồng chí ngủ tạm trong rừng rồi hôm sau bơi qua sông Luống để trở về Gia Bình. Ra đến giữa sông thì Chánh Tuyên quay lại bảo hai bạn :
– Anh Học bị bắt! Đại sự đã hỏng rồi! Tôi cũng chẳng thiết sống làm gì nữa! Thôi, vĩnh biệt hai anh!Rồi ông buông xuôi , tự trầm dưới đáy sông!